Malumları olduğu üzere, 30 Ocak 2025 tarihinde açıklanan Otomotiv Endüstrisinin Geleceğineilişkin Stratejik Diyalog kapsamında Avrupa Komisyonu tarafından 5 Mart 2025 tarihinde “AvrupaOtomotiv Sektörü için Sanayi Eylem Planı” açıklanmış olup, bir örneği ekte yer alan Eylem Planında önplana çıkan hususlar özetle aşağıda sıralanmaktadır:
- Yenilikçilik ve dijitalleşme başlığında; yapa zeka ve otonom otomobillere yönelik mevzuatçalışmaları artırılacak, Ufuk Avrupa kapsamında, 2025-2027 döneminde otomotiv sektörü için 1milyar Euro finansman sağlanacak olup, bunun 350 milyon Eurosu yeni nesil bataryateknolojilerinde geri dönüşüm dahil AB değer zincirinin desteklenmesi amacına yönelik olacaktır.
- Temiz dönüşüm ve karbonsuzlaşma başlığında; sıfır emisyonlu araçlara yönelik talebin artırılmasıamacıyla kurumsal filoların %60’ının çevreci hale getirilmesi, şarj altyapısı için finansmanınartırılması; ağır vasıta araç şarj merkezlerinin hızlı bir şekilde kurulması planlanmaktadır.
- Rekabetçilik ve tedarik zinciri güvenliği başlığında; AB'de batarya üreten şirketlere destek için1.8 milyar Avro finansman sağlanması, devlet yardımları kurallarının basitleştirilmesi; bataryalarıngeri dönüşüm kapsamında, kullanım ömrü tamamlanmış araçlar ve batarya geri dönüşüm tesisleriiçin finansman destekleri üzerinde çalışılması planlanmaktadır. Ayrıca, batarya atığından gelen geridönüştürülebilir hammadde olan ‘black mass’in zararlı atık sayılması, Atık Sevkiyatı Tüzüğüçerçevesinde OECD üyesi olmayan ülkelere gönderilmesinin yasaklanması öngörülmektedir.Böylece, Avrupa’da batarya geri dönüşümü için gerekli olacak hammaddenin AB içinde kalması vebatarya geri dönüşümünün artırılması hedeflenmektedir.Buna ek olarak, Sanayi Karbonsuzlaştırma Hızlandırıcı Yasası ve Döngüsel Ekonomi Yasası dahilolmak üzere yakın dönemde açıklanacak mevzuatlarda, AB'de satılan elektrikli araçlardaki bataryahücreleri ve bileşenleri için yerli girdi gereklilikleri hususlarının düzenlenmesi planlanmaktadır. Buçerçevede, araç parçalarının Avrupa’da üretimini artırmak amacıyla, otomotiv sektörüne kamudesteği sağlanması önerilecektir.Ayrıca, yasama süreci devam eden Döngüsel Araç Tasarımı ve Ömrünü Tamamlamış Araç TüzüğüTaslağı kapsamında, araçlarda alüminyum ve demir-çelik için asgari geri dönüştürülmüş içerik kuralıbelirlenmesi öngörülmekte olup, 19 Mart 2025 tarihinde açıklanan Çelik ve Metal Eylem Planındabuna ilişkin fizibilite çalışmasının 2026 yılının son çeyreğinde tamamlanması hedeflenmiştir.
- Beceriler ve sosyal boyut başlığında; otomotiv sektöründe çalışanların yeni beceriler edinmesini vefarklı iş fırsatları aramasını desteklemek amacıyla Avrupa Sosyal Fonu Plus (ESF+) finansmanı artırılacaktır.
- Ticaret İlişkileri ve Uluslararası “Eşit Şartlar” Oluşturulması başlığında; Serbest TicaretAnlaşmaları, Karşılıklı Tanıma Anlaşmaları, Kritik Hammaddeler Stratejik Ortaklıkları veya TemizTicaret ve Yatırım Ortaklıkları gibi girişimlerle kritik minerallere ve üçüncü ülke pazarlarına erişimingüvence altına alınması öngörülmektedir.
- Menşe kuralları ilgili bölümde; tercihli menşe kurallarına uygulanan yaklaşım konusunda otomotivsektörüyle ve üye ülkelerle istişare edileceği belirtilmekte, özellikle AB pazarında tercihli rejimdenfaydalanan üçüncü ülkelerde haksız ticaret uygulamalarında bulunan firmaları tesis kurmaktancaydırmak amacıyla Avrupa otomotiv sektörü için ticaret savunma araçlarında spesifik menşekurallarının tanımlanmasını değerlendireceği ifade edilmektedir.Komisyonun, adil olmayan ticaret uygulamalarını ele almak üzere Çin'den ithal edilen elektrikliaraçlara karşı telafi edici vergi uygulamakta olduğu ve önlemin etkisiz kılındığına dair yeterli kanıtelde etmesi halinde bir soruşturma başlatmaya hazır olduğu; gerektiğinde batarya ve parça segmentide dâhil olmak üzere tedarik zincirinin ilerleyen aşamalarındaki haksız uygulamaları soruşturmaküzere Ticaret Savunma Araçları ve Yabancı Sübvansiyonlar Yönetmeliği'nden faydalanmakonusunda da aynı şekilde kararlı olduğu vurgulanmaktadır. Bu çerçevede, ülkemizde olası Çinyatırımlarının, önlemlerin etkisiz kılınması ve yabancı sübvansiyon aracı kapsamında sorgulanmaihtimali bulunduğu değerlendirilmektedir.Yabancı yatırımların, sektörün rekabet gücüne katkı sağlamasına yönelik önlemler alınacak; bukapsamda ortak girişim, üst düzey yönetici gibi yerlileşme gereklilikleri ya da satın almasözleşmeleri, lisans hizmetleri ve yabancı ortaklarla telif hakkı anlaşmaları gibi AB sanayisininihtiyaçlarını destekleyen anlaşmaları kolaylaştırmanın yanı sıra teknoloji veya fikri mülkiyetlisanslaması, kritik girdilerin temin edilmesi gibi taahhütlerin talep edilmesi değerlendirilecektir.
- Basitleştirme çalışmaları başlığında; sektörü etkileyen farklı düzenlemeler arasında uyum vetutarlılığın sağlanması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, 2026 yılında motorlu araçların piyasagözetimi ve onaylanmasına ilişkin mevzuatın gözden geçirilmesi söz konusudur.